Na 15 jaar leegstand betaalbaar wonen in Rotterdam-Noord

Vijftien jaar lang lag het terrein braak. Maar door het initiatief van Maas Wijkontwikkeling heeft de woningcorporatie (als grondeigenaar) met ons de handen ineengeslagen en komen er aan de Wolstraat in Rotterdam-Noord 13 sociale huurwoningen, 4 herenhuizen en 15 huurappartementen. Door een slimme mix van woningtypologieën is het project nu wel haalbaar én betaalbaar. Opvallend is dat daarvoor op de architectenkosten niet is bespaard. Het plan is van de hand van Geurst & Schulze, zeker geen onbekenden in architectenland.

‘Wij denken niet in schaalgrootte. We kijken wel of een project interessant of leuk is om aan te werken. En dit was er één uit de categorie interessant’, antwoordt Jeroen Geurst op de vraag of dit wel een typische opdracht is voor zijn bureau. De projectenlijst Geurst & Schulze in Scheveningen vermeldt immers respectabele gebouwen. Drie jaar terug stond het bureau zelfs nog bij de nominaties voor Architect van het Jaar.

Interessant was de vraag van Maas Wijkontwikkeling zeker. Na vijftien jaar leegstand lag er een plan voor het Wolpark in Rotterdam-Noord, waarvan 32Noord deel uitmaakt. Het project ligt aan de rand van het centrum, in een wijk die is ‘herontdekt’. Honderd meter verder stroomt de rivier die Rotterdam zijn naam gaf. Het park dankt zijn naam aan het binnengebied, een plek voor tuinieren, ontspannen en ontmoeten.

‘Ingewikkelde locatie’

Jeroen, met architect Martina van Ess verantwoordelijk voor het ontwerp: ‘Het is best een ingewikkelde locatie. Het ligt op een hoek, wat het vrij specifiek maakt, en sluit aan op de bestaande bebouwing. Een hoek moet je specifiek maken. Daar kun je geen standaard woning op kwijt. Voor de bouwhoogte en de rooilijn golden speciale voorwaarden. Er was nauwelijks achterkant, het was ondiep. We hadden een hoogteverschil met de straat. Het was een puzzel om er toch iets aardigs van te maken. Maar aan de andere kant: het is ook wel een heel dankbaar project, want je hebt vanaf de hoogste lagen uitzicht op de Rotte.’

Minimale middelen, maximaal effect

Bij die puzzelstukjes kwam nog de hobbel van een niet ongelimiteerd budget, om deels sociale en deels betaalbare (huur)woningen neer te zetten. ‘Nee, dat het om sociale woningbouw gaat is geen belemmering. Je wilt met minimale middelen maximaal effect creëren. Dat kan al in heel kleine dingen zitten, zoals een reliëf in het metselwerk. Een andere dakrand is ook een simpele manier om te voorkomen dat het er standaard uitziet.’

Subtiel, gedragen door de buurt

‘Standaard’ is inderdaad niet het eerste woord dat te binnenschiet bij een blik op de artist impressions – het gebouw staat nog niet eens in de steigers. Wel: klassiek, ingetogen, stijlvol. 32Noord volgt daarmee nauwkeurig het boek met alle punten waar de architectuur uit de ontstaanstijd van Noord aan moet voldoen. Jeroen: ‘Het is heel makkelijk om een project te laten opvallen. Wij wilden juist dat het zo min mogelijk opviel, dat het een subtiel project zou worden met een zekere waardigheid, gedragen door de buurt. Die buurt had hooguit een paar accenten nodig.’

Veel gedaan met dezelfde elementen

Die accenten zijn er genoeg. ‘Het hele project is bijzonder’, pareert hij de vraag naar opvallende details. ‘Maar als ik dan toch iets moet noemen: bijvoorbeeld de omlijsting rond de voordeuren. De tableaus tussen de vensters, die zijn verticaal bij de grondgebonden woningen en horizontaal bij de appartementen. Daardoor krijg je een bepaalde geleding tussen de blokken. We hebben ook zo minimaal mogelijk raamtypen gemaakt. Dat zijn er altijd één of twee. Die kun je solo plaatsen of als duo. De appartementen hebben zo een verschillende verschijningsvorm. We hebben dus veel gedaan met dezelfde elementen.’

Meer kwaliteit dankzij Welstand

Ook de steen en het metselwerk dragen bij aan de allure van 32Noord. De uiteindelijke aanpassingen ten opzichte van de eerste schetsen zijn zeer beperkt gebleven. Opvallend is ook dat het project vrij snel door Welstand is geloodst. ‘Welstand in Rotterdam is altijd kritisch, ik heb er zelf een tijdlang deel van uitgemaakt. En in dit geval terecht, want door de aanpassingen heeft het project nog meer kwaliteit gekregen’, zegt de naamgever van het bureau, die in 1984 met studiegenoot Rens Schulze begon.

Woningmix maakt project haalbaar

Het kan dus, een project laten uittillen boven de standaard op een complexe locatie, met de beperking van het budget. Zelfs als eerdere pogingen om iets van de grond te krijgen zijn gestrand. Voor een maatschappelijke ontwikkelaar als Maas Wijkontwikkeling niets nieuws. Juist de mix van (betaalbare) woningen op deze locatie maakte het  haalbaar.

Vroegtijdig keuzes maken

De opvallende keus voor een architectenbureau van naam en faam paste daar uitstekend in. Want, legt Jeroen uit: ‘Het gaat om vakmanschap. Om kennis. Je moet van tevoren eigenlijk al weten hoe een project eruit gaat zien, je moet het hele gebouw al in je hoofd hebben zodat je vroegtijdig keuzes kunt maken wat haalbaar is en wat niet. Je moet het leuk vinden, werken met weinig speelruimte. Zeker in deze tijd waarin de bouwkosten fors zijn gestegen.’

Verdeeld over 4 lagen hebben de toekomstige herenhuisbewoners 142 vierkante meter tot hun beschikking. De 13 sociale woningen voor de woningcorporatie meten 103 vierkante meter, de 15 middenhuurappartementen zijn gemiddeld 62 vierkante meter groot en verkocht aan een belegger.